جزوه آموزشی فارسی کلید قدرت فشار ضعیف متوسط دژنکتور سکسیونر چیست

 دژنکتور:  کلیدهای قدرت برای قطع جریانهای عادی و اتصال کوتاه طراحی می شوند .آنها مانند کلیدهای بزرگی رفتار میکنند که توسط شصتی های محلی و یا سیگنالهای مخابراتی توسط سیستم حفاظت از دور می توانند باز ویا بسته شوند . بنابر این ، کلیدهای خودکار در صورتی که جریان و ولتاز خط از مقدار تنظیم شده کمتر و یا بیشتر شوند , دستور قطع را از طریق رله دریافت می کند.

فیلم آموزشی فارسی کلید ها و بریکرها(کلیک کنید)

مهمترین کلید های قدرت به شرح زیر می باشند :

کلید قدرت روغنی (OCBS)

کلید قدرت هوایی

کلید قدرت SF6

کلید قدرت خلا  

کلید قدرت روغنی (OCBS):

این کلید از بک تانک فولادی پر از روغن عایقی تشکیل شده است.اگر اضافه باری به وجود آید ،پیچک قطع یک فنر قوی را آزاد می کند که سبب کشیده شدن میله عایق وباز شدن کنتاکت ها میگردد . به محض جدا شدن کنتاکت ها جرقه شدیدی ایجاد می شود که سبب تبخیر روغن در اطراف جرقه می گردد . فشار گاز های داغ ایجاد اغتشاشی در اطراف کنتاکت ها میکند که سبب چرخش روغن خنک در اطراف قوس شده ،آن را خا موش می کند . در کلیدهای پر قدرت مدرن قوس در مجاورت یک محفظه انفجار قرار میگیرد، به طوری که گازهای داغ سبب جریان شدید روغن می گردند . این جریان شدید در اطراف قوس برای خاموش کردن آن جاری می شود . سایر انواع کلیدهای قدرت به صورتی طراحی شده اند که قوس الکتریکی در آن توسط یک میدان مغناطیسی خودایجاد شده منحنی وار و طولانی می شود و به قوس در برابر یک سری بشقاب های عایقی دمیده می شود ، به طوری که قوس تکه تکه شده خنک می شود .

کلید قدرت هوایی:

این کلید ها مدار با دمیدن هوای فشرده با سرعت ما فوق صوت به کنتاکت های باز شده قطع می کنند . هوای فشرده در یک مخزن با فشار حدود MPa3ذخیره شده و توسط یک کمپرسور در پست پر می شود . پر قدرتترین کلید قدرت می تواند جریانهای اتصال کوتاه 40 کیلو آمپر را در ولتاز خط 765 کیلو ولت را در مدت زمان 3 تا 6 سیکل در یک خط hz60 قطع کند . صدایی که از دمیدن هوا ایجاد می شود آن قدر بلند است که از صدا خفه کن در صورت نزدیکی کلید قدرت به مناطق مسکونی باید استفاده می شود .

کلید قدرت SF6:

این کلید کاملا بسته و با گاز عایق شده در هر کجا که فضا کم با شد مانند پست های اول شهر به کار می رود . این کلید ها از انواع دیگر با قدرت های مشابه خیلی کوچکتر و از کلید های هوایی نیز کم صداتر است.

کلید قدرت خلا:

این کلید ها با اصول متفاوتلی از دیگر کلید ها کار می کنند ، زیرا هیچ گازی برای یونیزه شدن در موقع باز شدن کنتاکت ها وجود ندارد . این کلیدها کاملا آب بندی می باشند ودر نتیجه ساکت بوده وهیچ گاه در معرض آلودگی هوا قرار نمی گیرند . ظرفیت قطع انها به حدود kv 30محدود می شود و برای ولتازهای بالاتر از اتصال سری چند کلی استفاده می شود . از این کلیدها اغلب در سیستم های مترو استفاده می شود.

این کلیدها از انواع دیگری از کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف هستند که در آمپراژ بالا مورد استفاده قرارمی گیرند. حد بالای جریانی این کلیدها تا 6300آمپر می باشد.

مشخصات فنی

آمپر: از 630 آمپر تا 6300 آمپر

3پل و 4پل

ثابت و کشویی

کاربرد

کاربرد کلید هوایی در ورودی تابلوهای برق بوده و در همه تابلوهای برق فشار ضعیف مورد استفاده قرار می گیرد. مانند تابلوهای برق :

صنایع سیمان

صنایع نفت

صنایع مخابرات

تعریف جامع تجهیز

این کلیدها از انواع دیگری از کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف هستند که در آمپراژ بالا مورد استفاده قرارمی گیرند. حد بالای جریانی این کلیدها تا 6300آمپر می باشد.Iu جریان دایم ، نرم این کلیدها از630آمپر تا 6300آمپر است مورد مصرف این کلیدها عمدتأ در ورودی تابلوها می باشد که هم جریان بالایی دارد و هم برقراری Selectivity کامل بین کلیدهای ورودی و کلیدهای خروجی که معمولأ از نوع کمپکت می باشند ضروری است.

کلیدهای هوایی دارای رله هایی  که در داخل خود کلید جاسازی شده اند(Built-in) می باشد. ویژگی این رله ها خاصیت تاخیری یا Time Delay آنهاست که عنصر اصلی در تامین Selectivity از طریق صدور فرمان قطع با تاخیر می باشند. (Selectivity همان پدیده تقدم قطع در خروجیها نسبت به ورودی هاست. به این معنی که اگر خطایی در یک فیدر خروجی رخ داد، ابتدا کلید خروجی قطع شود و تنها در صورت تداوم خطا روی مدار و عمل نکردن کلید خروجی، کلید ورودی با تاخیر کل تابلو را بی برق می کند. اهمیت این موضوع در این است که در صورت وقوع خطا در یکی از خروجیها کل تابلو بی برق نشود.)

در این نوع از کلیدهای فشارقوی، نیز مانند بقیه انواع کلیدهای فشارقوی برای خاموش کردن  جرقه ناشی از قطع جریان، باید مکانیزمی در نظر گرفته شود. در کلیدهای هوایی، از محفظه‌های جرقه‌گیر بزرگ جهت خاموش کردن جرقه استفاده می شود. این محفظه ها از جنس سیلیس و یا آزبِست بوده و به صورت مشبک و لایه لایه ساخته می شوند. جرقه‌گیر، باعث تقسیم جرقه  به جرقه‌های کوچکتر شده که این جرقه‌ها زودتر خاموش می‌شوند.  این کلیدها دارای دو نوع کنتاکت هستند. کنتاکت های اصلی که در شرایط وصل کلید، وظیفه عبور جریان را بر عهده دارند و کنتاکت های جرقه زن یا Arcing contactها که در لحظه قطع و وصل کلید وظیفه هدایت جرقه به سمت جرقه گیر را دارا می‌باشند. در بعضی از انواع این کلیدها، از یک دمنده و یا یک حلقه مغناطیسی برای هدایت جرقه به داخل جرقه‌گیر استفاده می‌شود. در حالتی که از دمنده استفاده شود، جریان هوا باعث هدایت جرقه به سمت جرقه‌گیر خواهد شد. در حالتی که از حلقه مغناطیسی استفاده شود،‌ جریان عبوری از حلقه،  نیرویی مغناطیسی ایجاد کرده که این نیرو، جرقه را به سمت بالا هدایت می کند. با این کار جرقه از داخل محفظه جرقه‌گیر عبور خواهد کرد. در لحظه قطع کلید، ابتدا کنتاکت های اصلی کلید از هم جدا شده در حالی که Arcing Contactها هنوز به هم اتصال دارند. با جدا شدن Arcing Contactها، بین آنها جرقه به وجود آمده که این جرقه از داخل محفظه جرقه‌گیر عبور کرده و خاموش می شود. استفاده از Arcing Contactها، همچنین باعث می‌شود تا بین کنتاکت‌های اصلی جرقه‌ای به وجود نیاید و در نتیجه این کنتاکت‌ها آسیبی نبینند.

در این کلیدها ممکن است از فیوزهای فشارقوی جهت حفاظت در برابر جریان‌های اتصال کوتاه استفاده شده باشد.

مکانیزم قطع و وصل این کلیدها معمولا به صورت فنر شارژ شده است. بدین صورت که فنر مکانیزم توسط اهرم و به صورت دستی و یا توسط یک موتور الکتریکی شارژ شده و کلید در وضعیت آماده برای بهره‌برداری قرار می‌گیرد. با فشار دادن دکمه ON بر روی کلید کلید وصل و با فشردن دکمه Off کلید قطع می‌شود.

در نوعی از این کلیدها، می‌توان از آن به عنوان کلید زمین نیز استفاده کرد. بدین صورت که پس از بیرون‌ آوردن کلید از داخل تابلو، توسط اهرم مربوطه ورودی‌های کلید به هم متصل می‌شوند. با جازدن کلید داخل تابلو، این ورودی‌ها زمین شده  که باعث می‌شود تا مصرف‌کننده  پشت کلید،  از نظر الکتریکی زمین شود. این وضعیت توسط صفحه‌ای در جلوی کلید نشان داده می‌شود.

 از‌آن‌جا که در این کلیدها جرقه در هوای آزاد خاموش می‌شود، کنتاکت‌های کلید باید مسیر زیادی را طی کنند تا جرقه خاموش شود که این یکی از معایب کلیدهای هوایی است. همچنین خاموش کردن جرقه، گازهای اضافی تولید می‌کند که این گازها باید به طریقی به بیرون راه پیدا کنند. این کلیدها از نظر ابعاد نیز نسبت به کلیدهای SF6 و خلأ  بزرگتر هستند. بر خلاف سایر کلید‌های فشارقوی، در این کلیدها دسترسی به کنتاکت‌های کلید به راحتی و با برداشتن جرقه‌‌گیرها امکان‌پذیر است. 

برخی از اجزاء این کلیدها عبارتند از:

1- محفظه‌های جرقه‌گیر

2- کنتاکت‌های جرقه‌زن یا Arcing Contactها

3- کنتاکت‌‌های اصلی

4- دکمه قطع کلید

5- دکمه وصل کلید

6- نشان‌گرهای وضعیت قطع یا وصل کلید

7- ترمینال‌های ورودی و خروجی

8- فیوزهای فشارقوی

9- شمارشگر تعداد دفعات قطع و وصل کلید

فیلم آموزشی فارسی کلید ها و بریکرها(کلیک کنید)

کلیدهای حافظ موتور((Motor Protection Circuit Breaker (MPCB) : همانگونه که از اسم این کلیدها معلوم است این کلیدها برای حفاظت موتورها بسیار کاربرد دارند،این کلیدها معمولا” تا100A و 100KA ساخته میشوند و برای موتورهای تا 55KW مناسب هستند.این کلیدها حفاظت به دو نوع تقسیم میشوند

فیلم آموزشی فارسی کلید ها و بریکرها(کلیک کنید)

کلید محافظ نشتی جریان ( یا کلید محافظ جان ) Residual Current Circuit Breaker یا اختصارا RCCB در هنگام وقوع جریان نشتی در سیستمهای الکتریکی خانگی یا صنعتی باعث قطع جریان برق می شود و از بروز خطرات احتمالی جلوگیری میکند.

با انتخاب و چیدمان صحیح اجزای سیستم حفاظتی و استفاده از کلیدهای محافظ نشتی جریان ( یا کلید محافظ جان ) RCCB میتوان از وقوع حوادث برق گرفتگی و آتش سوزی جلوگیری کرد.

فیلم آموزشی فارسی کلید ها و بریکرها(کلیک کنید)

مکانیزم عملکرد کلید محافظ جان ، محاسبه اختلاف جریان رفت و برگشتی در مدار است که اگر این اختلاف از حد خاصی تجاوز کند ، نشان دهنده وقوع جریان نشتی در مدار است و بلافاصله دستور قطع توسط کلید محافظ جان صادر می شود.

می توان گفت که یک از مهمترین عوامل اصلی در بروز خسارات مالی ، صدمات و تلفات جانی به ویژه در منازل مسکونی ، مراکز اداری ، تجاری و مجتمع های صنعتی عدم رعایت مسائل ایمنی در استفاده از انرژی برق می باشد . بمنظور حفاظت از جان افراد در مقابل خطر برق گرفتگی و جلوگیری از خطر آتش سوزی در اماکن مسکونی و صنعتی ، از کلید محافظ جان استفاده می شود .
این کلیدها که براساس حساسیت خود به دو نوع خانگی و صنعتی تقسیم می شوند ، علاوه بر حفاظت افراد در مقابل تماس مستقیم و یا غیر مستقیم برق ، با جلوگیری از نشتی جریان در حفاظت دستگاه ها و تجهیزات صنعتی نیز موثر می باشند .

باتوجه به اینکه یک جریان نیم آمپری می تواند باعث بروز آتش سوزی شود ، کلید محافظ جان با تشخیص جریان نشتی و قطع جریان ورودی ، مانع از بروز آتش سوزی می شود . همچنین از آنجا که در صورت وجود جریان نشتی در بدنه وسائل برقی و یا سیستم سیم کشی ساختمان ، این جریان به مرور زمان زیاد می شود و احتمال سوختن وسایل برقی و سیستم سیم کشی ساختمان را به وجود می آورد لذا استفاده از کلیدهای محافظ جان ، با توجه به کاهش میزان هدر رفتن انرژی الکتریکی و برق مصرفی ،  صرفه جوئی اقتصادی و حفظ ثروتهای ملی را نیز در بر خواهد داشت .

کلید محافظ نشتی جریان بصورت دو پل ( برای مدار تکفاز ) و چهار پل ( برای مدار سه فاز ) عرضه شده و دارای سه تیپ کلی می باشد :

 

 

کلید محافظ نشتی جریان تیپ AC

کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان RCCB تیپ AC قابلیت تشخیص جریانهای نشتی با شکل موج متناوب AC را دارند. این گروه از کلید محافظ جان بصورت 2 پل و 4 پل در دسترس است. رنج جریان نامی از 16 تا 125 آمپر و رنج جریان نشتی   0.5A , 0.3A , 0.1A , 0.03A , 0.01A بوده و ولتاژ کاری 200 تا 400 ولت می باشد.

کلید محافظ نشتی جریان تیپ A

کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان RCCB تیپ A قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی را دارند. این گروه کلید محافظ جان در انواع 2 پل و 4 پل ارائه می گردند. رنج جریان نامی از 16 تا 80 آمپر و رنج جریان نشتی 0.5A , 0.3A , 0.1A , 0.03A , 0.01A بوده و ولتاژ کاری 200 تا 400 ولت است. مدل خاصی از این کلید محافظ جان برای شبکه هایی با ولتاژ 500 ولت نیز ارائه شده است.

کلید محافظ نشتی جریان تیپ B

کلید محافظ جان یا کلید محافظ نشتی جریان RCCB تیپ B قابلیت تشخیص جریان نشتی با شکل موج متناوب AC و مستقیم DC پالسی تا فرکانس 1 مگاهرتز و مستقیم DC صاف را دارند. این گروه کلید محافظ جان نیز در انواع 2 پل و 4 پل ارائه می گردند. رنج جریان نامی از 16 تا 125 آمپر و رنج جریان نشتی 0.03A تا 0.3A بوده و ولتاژ کاری 230 تا 400 ولت است. همچنین مدلهای خاصی از این تیپ محافظ جان با قابلیت کار تا ولتاژ 500 ولت و یا رنج جریان نشتی تا 0.5 آمپر نیز وجود دارند.

 

حفاظت کلید محافظ جان در هنگام تماس غیر مستقیم  در شبکه TT

RCCB protection at indirect contact TT-net

حفاظت کلید محافظ جان در هنگام تماس مستقیم

فیلم آموزشی فارسی کلید ها و بریکرها(کلیک کنید)

تفاوت بین MCB و MCCB در چیست ؟
MCB مخفف کلمات Miniature Circuit Breaker قطع کننده جریان مینیاتوری می باشد که یک کلید قطع جریان اتصال کوتاه یا جریان های زیاد می باشد که جهت حفاظت در مدارات مورد استفاده قرار می گیرند . MCBدارای حداکثر جریان تا 100 آمپر می باشد و جریان قطع آن قابل تنظم نمی باشد .
MCCB مخفف کلمات Molded Case Circuit Breaker این محصول نیز یک قطع کننده جریان های زیاد یا اتصال کوتاه می باشد با این تفاوت که تا جریانهای 2500 آمپر ساخته شده و جریان قطع آنها در یک محدوده خاص بسته به نوع قابل تنظیم می باشند


کلیدهای اتوماتیک کمپکت Moulded Case Circuit Breaker: MCCB
کلیدهای اتوماتیک هوایی Air Circuit Breaker: ACB
کلیدهای مینیاتوری Miniature Circuit Breaker: MCB
کلیدهای حافظ موتور Motor Protection Circuit Breaker: MPCB
کلیدهای محافظ جان Residual Current Circuit Breaker: RCCB

فیلم آموزشی فارسی کلید ها و بریکرها(کلیک کنید)